नवी दिल्ली:
Farmers Protest : रविवारी शंभू सीमेवर शेतकरी आणि पोलीस यांच्यात जोरदार चकमक झाली. पंजाबला लागून असलेल्या हरियाणा सीमेवर दिल्लीला जाण्यासाठी अडून बसलेल्या शेतकऱ्यांवर हरियाणाच्या सुरक्षा दलाच्या जवानांनी अश्रूधुराच्या नळकांड्या फोडल्या. यात काही शेतकरी जखमी झाल्यानंतर आंदोलक शेतकऱ्यांनी रविवारी दिल्लीकडे जाणारा पायी मोर्चा पुढे ढकलला. पंजाबचे शेतकरी नेते सर्वन सिंग पंधेर यांनी सांगितले की, किमान आठ शेतकरी जखमी झाले असून त्यापैकी एकाला चंदीगडच्या पदव्युत्तर वैद्यकीय शिक्षण आणि संशोधन संस्थेत नेण्यात आले आहे. तसेच शंभू सीमेवरील शेतकऱ्यांच्या आंदोलनाचे प्रकरण आता सर्वोच्च न्यायालयात पोहोचले आहे.
शंभू सीमेसह महामार्ग खुला करण्याच्या सूचना द्याव्यात, अशी मागणी करणारी याचिका सर्वोच्च न्यायालयात दाखल करण्यात आली आहे. याचिकेत केंद्र, पंजाब आणि हरियाणा सरकारला निर्देश देण्याची मागणी करण्यात आली आहे. अशाप्रकारे महामार्ग रोखणे हे लोकांच्या मूलभूत हक्कांच्या विरोधात असल्याचे याचिकेत म्हटले आहे. याशिवाय राष्ट्रीय महामार्ग कायदा आणि बीएनएस अंतर्गतही हा गुन्हा आहे. अशा परिस्थितीत महामार्ग अडवणाऱ्यांवर कायदेशीर कारवाई झाली पाहिजे.
शासन आणि शेतकऱ्यांना सूचना देण्याची मागणी
सर्वोच्च न्यायालयाने केंद्र, पंजाब आणि हरियाणा सरकारला आंदोलनकर्त्या शेतकऱ्यांना महामार्गावरून हटवण्याचे निर्देश द्यावेत, असेही याचिकेत म्हटले आहे. याशिवाय आंदोलक शेतकऱ्यांनाही कायदा व सुव्यवस्था राखण्याच्या सूचना द्याव्यात.
गौरव लुथरा यांनी वकील अमित कुमार चावला यांच्यामार्फत ही याचिका दाखल केली आहे. या याचिकेवर न्यायमूर्ती सूर्यकांत आणि न्यायमूर्ती उज्जल भुईया यांच्या खंडपीठासमोर सोमवारी सुनावणी होणार आहे.
तर दुसरीकडे शेतकरी मोर्चाबाबत पुढील रणनीती सोमवारी ठरवली जाणार असल्याचे शेतकरी नेते सर्वनसिंह पंढेर यांनी सांगितले. संयुक्त किसान मोर्चा (गैर-राजकीय) आणि किसान मजदूर मोर्चा या त्यांच्या व्यासपीठांच्या उद्याच्या बैठकीनंतर शेतकरी त्यांची पुढील कृती ठरवतील. तसेच म्हणाले, “आम्ही जथा (101 शेतकऱ्यांचा गट) परत बोलावला आहे.”
अश्रुधुराचे गोळे, पाण्याची तोफ
तत्पूर्वी, 101 शेतकऱ्यांच्या गटाने रविवारी पंजाब-हरियाणा सीमेवरील शंभू निषेध स्थळावरून दिल्लीकडे पायी कूच सुरू केली परंतु हरियाणा सुरक्षा कर्मचाऱ्यांनी लावलेल्या नाकेबंदीमुळे ते पुढे जाऊ शकले नाहीत. आंदोलक शेतकरी अडथळ्यांजवळ पोहोचल्यावर त्यांना पांगवण्यासाठी अश्रुधुराच्या नळकांड्या फोडण्यात आल्या आणि पाण्याच्या तोफांचा वापर करण्यात आला.
परवानगी पत्र दाखविण्याची मागणी
दिल्ली प्रशासनाची परवानगी घेऊनच शेतकरी संघटनांनी दिल्लीला जावे, असे अंबाला पोलिसांनी सांगितले होते.
‘मर्जीवाडा’ (एखाद्या कारणासाठी मरण्यास तयार असलेले लोक) नावाचा हा गट पिकांच्या किमान आधारभूत किंमतीच्या कायदेशीर हमीसह त्यांच्या मागण्यांसाठी मोर्चा काढत होता, परंतु त्यांना काही मीटर अंतरावर थांबवण्यात आले.
हरियाणातील एका सुरक्षा कर्मचाऱ्याने शेतकऱ्यांकडून दिल्लीकडे कूच करण्यासाठी परवानगीचे पत्र दाखवण्याची मागणी केल्याचे ऐकिवात आले.
“प्रथम आम्ही त्यांना ओळखू आणि त्यांना परवानगी आहे की नाही ते पाहू,” त्यांनी पत्रकारांना सांगितले. आमच्याकडे (१०१ शेतकऱ्यांची) यादी आली आहे, पण ज्यांची नावे यादीत आहेत त्यांचा त्यात समावेश नाही. ते त्यांची ओळख उघड करत नाहीत, याचा अर्थ ते जमाव म्हणून येत आहेत.
एका शेतकऱ्याने सांगितले, “ते म्हणतात की आमची नावे यादीत नाहीत. त्यांच्याकडे कोणती यादी आहे हे आम्हाला माहित नाही. जेव्हा आम्ही त्यांना विचारले की ते आमची ओळख पडताळल्यानंतर आम्हाला पुढे जाण्याची परवानगी देतील का, तेव्हा त्यांनी सांगितले की आम्हाला परवानगी दाखवावी लागेल.”
शेतकऱ्यांच्या आंदोलनाचा ३०० वा दिवस : पंढेर
चकमक वाढत असताना सुरक्षा दलांनी अश्रुधुराच्या नळकांड्या फोडल्या. अश्रुधुराच्या गोळ्या झाडल्यामुळे अनेकांनी तोंड झाकलेले आणि संरक्षक गॉगल घातलेल्या शेतकऱ्यांना काही मीटर मागे जावे लागले. काहींनी ओल्या तागाच्या पिशव्यांसह वायूच्या प्रभावापासून स्वतःचे संरक्षण करण्याचा प्रयत्न केला.
पंढेर म्हणाले की, रविवारी त्यांच्या आंदोलनाचा 300 वा दिवस आहे.
संयुक्त किसान मोर्चा (गैर-राजकीय) आणि किसान मजदूर मोर्चाच्या बॅनरखाली शेतकरी 13 फेब्रुवारीपासून पंजाब आणि हरियाणामधील शंभू आणि खनौरी सीमेवर तळ ठोकून आहेत. त्यानंतर सुरक्षा दलांनी त्याला दिल्लीला जाण्यापासून रोखले.
शेतकऱ्यांना का रोखले? : तेजवीर सिंग
शेतकरी नेते तेजवीर सिंह यांनी प्रश्न केला की शेतकरी शांततेने चालत असताना त्यांना पुढे जाण्यापासून का रोखले गेले. त्यांनी विचारले, “यावर हरियाणाचा काय आक्षेप आहे?”
ते म्हणाले, “याआधी केंद्रीय मंत्री आणि भाजप नेत्यांनी शेतकरी ट्रॅक्टर आणि ट्रॉली घेऊन दिल्लीला जाण्यावर आक्षेप घेतला होता, पण आता ते पायी कूच करत आहेत, हा मुद्दा काय आहे?”
तत्पूर्वी, हरियाणा पोलिसांनी पंजाब पोलिसांना पत्र लिहून पत्रकारांच्या सुरक्षेसाठी, त्यांना निषेध स्थळापासून काही अंतरावर थांबवण्याची खात्री करण्यास सांगितले होते, ज्यामुळे कायदा आणि सुव्यवस्था राखणे देखील सोपे होईल.
केंद्राकडून शेतकऱ्यांना प्रतिसाद मिळाला नाही : पंढेर
शुक्रवारीही शेतकऱ्यांनी अश्रूधुराच्या नळकांड्या फोडल्याने काही जण जखमी झाल्याने आपला मोर्चा स्थगित करावा लागला होता. पंढेर यांनी शनिवारी सांगितले होते की, या प्रकरणी केंद्राकडून शेतकऱ्यांना कोणताही प्रतिसाद मिळालेला नाही.
एमएसपी व्यतिरिक्त, शेतकरी कर्जमाफी, शेतकरी आणि शेतमजुरांना पेन्शन आणि वीज दरात वाढ करू नये अशी मागणी करत आहेत.
2021 च्या लखीमपूर खेरी हिंसाचारातील पीडितांना “न्याय”, भूसंपादन कायदा 2013 पुनर्संचयित करणे आणि 2020-21 मधील मागील आंदोलनादरम्यान मारल्या गेलेल्या शेतकऱ्यांच्या कुटुंबीयांना भरपाई देण्याची मागणी देखील शेतकरी करत आहेत.
