दक्षिण कोरियाच्या संकटासाठी किम जोंग उन आनंदी असतील: उत्तर कोरियाचे सर्वोच्च नेते किम जोंग-उन यांना हुकूमशहा म्हटले जाते. उत्तर कोरियावर अनेक निर्बंध लादले गेले आहेत आणि त्याचा इतिहास रक्तरंजित आहे, परंतु दक्षिण कोरियाचे राजकारणही स्वच्छ राहिलेले नाही. आज दक्षिण कोरिया विकासाच्या बाबतीत उत्तर कोरियापेक्षा अनेक दशके पुढे असेल, पण त्याचा इतिहासही रक्तपाताने भरलेला आहे. उत्तर कोरिया आणि दक्षिण कोरियामधील सर्वात मोठा फरक म्हणजे उत्तर कोरियामध्ये हुकूमशाही आहे आणि दक्षिण कोरियामध्ये लोकशाही आहे. मात्र, दक्षिण कोरियातही अनेक हुकूमशहा सत्तेवर आले आहेत. याशिवाय दक्षिण कोरियातील अनेक नेत्यांना भ्रष्टाचाराच्या आरोपाखाली तुरुंगात जावे लागले आहे.
आता पुन्हा एकदा दक्षिण कोरिया पेटला आहे. काही तासांसाठी मार्शल लॉ लावणाऱ्या राष्ट्रपती आणि संरक्षणमंत्र्यांवर महाभियोग चालवण्याची मागणी जोर धरू लागली आहे. राजधानी सेऊलसह संपूर्ण देशात निदर्शने होत आहेत. राष्ट्राध्यक्ष यून सुक येओल यांच्यावर महाभियोग चालवण्याची मागणी करत लोकांनी राजधानी सेऊलमध्ये रॅली काढली. दक्षिण कोरियाचे राष्ट्राध्यक्ष यून सुक येओल यांना शनिवारी दुसऱ्या महाभियोग मतदानाला सामोरे जावे लागले. दक्षिण कोरियातील या स्थितीमुळे किमला खूप आनंद होणार हे उघड आहे. येथे जाणून घ्या दक्षिण कोरियामध्ये कधी आणि किती वेळा या प्रकारचे चक्रीवादळ आले…
2016: पार्कला महाभियोग, तुरुंगात टाकले
2013 पासून अध्यक्ष असलेल्या पार्क ग्युन-हाय यांच्यावर डिसेंबर 2016 मध्ये संसदेने महाभियोग चालवला होता. त्यानंतर घटनात्मक न्यायालयाने मार्च 2017 मध्ये एका निर्णयात त्यांची तुरुंगात रवानगी केली. ती माजी हुकूमशहा पार्क चुंग-ही यांची मुलगी आहे. त्या दक्षिण कोरियाच्या पहिल्या महिला अध्यक्ष होत्या आणि त्यांनी स्वत:ला दक्षिण कोरियासमोर प्रामाणिक म्हणून सादर केले, परंतु सॅमसंगसह इतर गटांकडून लाखो डॉलर्स प्राप्त केल्याचा किंवा मागितल्याचा आरोप त्यांच्यावर होता. त्याच्यावरील इतर आरोपांमध्ये वर्गीकृत दस्तऐवज सामायिक करणे, त्याच्या धोरणांवर टीका करणाऱ्या कलाकारांना “काळ्या यादीत” टाकणे आणि त्याला विरोध करणाऱ्या अधिकाऱ्यांना काढून टाकणे यांचा समावेश आहे. 2021 मध्ये पार्कला 20 वर्षांचा तुरुंगवास आणि मोठा दंड ठोठावण्यात आला होता, परंतु 2021 च्या उत्तरार्धात तिचा उत्तराधिकारी मून जे-इन यांनी माफ केले. सध्याचे अध्यक्ष यून हे त्या वेळी सोलचे वकील होते आणि त्यांनी पार्क ग्युन-हे यांची बडतर्फी आणि त्यानंतरच्या तुरुंगवासात महत्त्वाची भूमिका बजावली.
ली म्युंग-बाक: 15 वर्षे तुरुंगात
पार्कचे पूर्ववर्ती ली म्युंग-बाक, 2008 ते 2013 पर्यंत सत्तेत होते, त्यांना ऑक्टोबर 2018 मध्ये भ्रष्टाचारासाठी 15 वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा झाली होती. सॅमसंगकडून लाच घेतल्याबद्दलही तो दोषी आढळला होता, त्याला अध्यक्ष यून यांनी डिसेंबर 2022 मध्ये माफ केले होते.
रोह मू-ह्यून: आत्महत्या
रोह मू-ह्यून, 2003 ते 2008 पर्यंतचे अध्यक्ष आणि उत्तर कोरियाशी संबंध प्रस्थापित करण्याचे जोरदार समर्थक, यांनी मे 2009 मध्ये डोंगरावरून उडी मारून आत्महत्या केली. त्याच्यावर एका श्रीमंत शू कंपनीने आपल्या पत्नीला एक दशलक्ष डॉलर्स आणि भाचीच्या पतीला पाच दशलक्ष डॉलर्स दिल्याचा आरोप होता.
१९८७: निरंकुश चुन निवृत्त झाले
“ग्वांगजूचा कसाई” म्हणून ओळखले जाणारे चुन डू-ह्वान यांनी 1987 मध्ये मोठ्या प्रमाणात निदर्शनांनंतर पायउतार होण्याचे मान्य केले. यानंतर त्यांनी आपला शिष्य रोह ताए-वू यांच्याकडे सत्ता सोपवली. रोह आणि चुन अनेक दशकांपासून जवळ होते. या दोघांची पहिली भेट कोरियन युद्धादरम्यान मिलिटरी अकादमीमध्ये झाली होती. 1996 मध्ये दोघांनाही 1979 च्या सत्तापालटासाठी देशद्रोहाच्या आरोपाखाली दोषी ठरवण्यात आले होते. या उठावाच्या माध्यमातून चुन सत्तेवर आले. 1980 च्या ग्वांगजू बंड, भ्रष्टाचार आणि इतर गुन्ह्यांसाठीही त्याला दोषी ठरवण्यात आले होते. रोहला 22.5 वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा झाली. नंतर ते 17 वर्षांपर्यंत कमी करण्यात आले, तर चुनला फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. नंतर ती जन्मठेपेत बदलण्यात आली. शेवटी 1998 मध्ये त्यांना माफी देण्यात आली. त्याने फक्त दोन वर्षे तुरुंगात घालवली.
१९७९: डिक्टेटर पार्कची हत्या
पार्क चुंग-ही यांची ऑक्टोबर १९७९ मध्ये एका खाजगी जेवणादरम्यान तिच्याच देशाच्या गुप्तचर संस्थेच्या प्रमुखाने हत्या केली होती. त्या रात्रीच्या घटना दक्षिण कोरियामध्ये चर्चेचा विषय बनल्या आहेत, विशेषत: ही हत्या पूर्वनियोजित होती की नाही यावर. तत्कालीन लष्करी सेनापती चुन डू-ह्वान आणि रोह ताए-वू यांनी या राजकीय गोंधळाचा फायदा घेत डिसेंबर १९७९ मध्ये उठाव केला.
1961: युनचा सत्तापालटात पाडाव करण्यात आला
1961 मध्ये लष्कर अधिकारी पार्क चुंग-ही यांच्या नेतृत्वाखाली झालेल्या बंडात राष्ट्राध्यक्ष युन पो-सन यांचा पाडाव करण्यात आला. पार्कने युन यांना पदावर राहण्याची परवानगी दिली परंतु सरकारचा ताबा घेतला, त्यानंतर 1963 मध्ये निवडणूक जिंकल्यानंतर युन यांना पदावरून काढून टाकले.
1960: पहिल्या राष्ट्रपतीचा निर्वासन
1948 मध्ये दक्षिण कोरियाचे पहिले राष्ट्राध्यक्ष सिंगमन री यांची निवड झाली. 1960 मध्ये लोकप्रिय विद्यार्थ्यांच्या नेतृत्वाखालील बंडानंतर त्यांना राजीनामा द्यावा लागला. धांदलीच्या निवडणुकीत आपला कार्यकाळ वाढवण्याचा प्रयत्न केल्याचा आरोप त्यांच्यावर होता. रियाला हवाईमध्ये हद्दपार करण्यात आले आणि 1965 मध्ये तेथेच त्यांचे निधन झाले.