कुंभ 2025: कुंभमेळा हा जगातील सर्वात मोठा धार्मिक-सांस्कृतिक कार्यक्रम आहे. जे दर 12 वर्षांनी देशातील चार पवित्र ठिकाणी आयोजित केले जाते – संगम शहर प्रयागराज, हरिद्वार, उज्जैन किंवा नाशिक. यावेळी प्रयागराजमध्ये जत्रेचे आयोजन करण्यात आले आहे. कुंभ मकर संक्रांतीपासून सुरू होतो आणि महाशिवरात्रीला संपतो. या पवित्र जत्रेत सहभागी होण्यासाठी लाखो भाविक देश-विदेशातून येतात. तुम्हाला माहिती आहे का की कुंभचे चार प्रकार आहेत, ते कुंभ, महाकुंभ, अर्ध कुंभ आणि पूर्ण कुंभ. जाणून घेऊया त्यांच्यात काय फरक आहे…
कुंभ 2025: 12 वर्षांनी महाकुंभमेळ्याची तारीख आणि ठिकाण कसे ठरवले जाते, येथे जाणून घ्या
कुंभमेळा
हे हरिद्वार, प्रयागराज, उज्जैन आणि नाशिक यापैकी कोणत्याही एका ठिकाणी दर 12 वर्षांनी एकदा आयोजित केले जाते. महाकुंभात लाखो भाविक आणि संत सहभागी होतात, जे पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करतात आणि पापांपासून मुक्त होण्याची इच्छा करतात.
अर्ध कुंभ
त्याच वेळी, अर्ध कुंभमेळा दर 6 वर्षांनी आयोजित केला जातो. हा कुंभ फक्त प्रयागराज आणि हरिद्वारमध्येच होतो. अर्धकुंभमध्ये स्नानाला मुख्यत: महत्त्व आहे आणि पवित्र नदीत स्नान करून भक्तांना त्यांच्या पापांपासून मुक्ती मिळण्याची इच्छा असते तेव्हा हा एक महत्त्वाचा प्रसंग आहे.
पूर्ण कुंभ
दर 12 वर्षांनी भरणाऱ्या कुंभमेळ्याला पूर्ण कुंभ म्हणतात. हा संगम समुद्रकिनारा फक्त प्रयागराजमध्ये आयोजित केला आहे. प्रयागराज येथे होणाऱ्या कुंभाचे विशेष महत्त्व आहे कारण पूर्ण कुंभाची तारीख ग्रहांच्या शुभ संयोगावर ठरवली जाते. त्यामुळे लाखो हिंदू धर्माचे अनुयायी येथे जमतात आणि पवित्र नदीत स्नान करतात.
महाकुंभ
त्याच वेळी 12 पूर्ण कुंभमेळ्यानंतर महाकुंभाचे आयोजन केले जाते. महाकुंभाची तारीख 144 वर्षांनी येते. यामुळेच लोक महाकुंभात स्नानाला विशेष महत्त्व देतात. यंदाचा महाकुंभ संक्रांती म्हणजेच १३ जानेवारी २०२५ पासून सुरू होत असून २६ फेब्रुवारी २०२५ रोजी महाशिवरात्रीला संपेल.
कुंभची तारीख कशी ठरते?
वास्तविक, कुंभमेळा कोणत्या ठिकाणी भरवायचा हे ठरवण्यासाठी ज्योतिषी आणि आखाड्यांचे प्रमुख एकत्र येतात आणि गुरु आणि सूर्याच्या स्थितीचे निरीक्षण करतात. गुरु आणि सूर्य हे दोन्ही हिंदू ज्योतिषशास्त्रातील प्रमुख ग्रह आहेत. या गणनेच्या आधारे कुंभमेळ्याचे ठिकाण आणि तारीख ठरवली जाते.
(अस्वीकरण: येथे दिलेली माहिती सामान्य समजुती आणि माहितीवर आधारित आहे. NDTV त्याची पुष्टी करत नाही.)
